जेनेभा, १६ पुस । जलवायु परिवर्तनले २०२४ मा चरम प्राकृतिक प्रकोप र कीर्तिमान गर्मी बनाएको तथ्यांक सार्बजनिक भएको छ।
संयुक्त राष्ट्र संघका अनुसार यस घटनावाट विश्वले विनाशतर्फको बाटोवाट फर्किन ढिलाइ गर्न नहुनेमा पनि जोड दिइएको छ।
संयुक्त राष्ट्रको मौसम र जलवायु एजेन्सीका अनुसार सन २०२४ मा बितेका एक दशक भन्दा बढी तापक्रम मापन गरिएको छ। थप वर्षहरू अहिलेसम्म रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा तातो हुने प्रक्षेपण पनि गरिएको छ।
यसैबीच, हरितगृह ग्यासहरूको उत्सर्जन नयाँ रेकर्ड उच्चमा बढेको पनि जनाएको छ । भविष्यको लागि थप तापक्रम बढाउन यीनीहरू जिम्मेवारी रहेको पनि राष्ट्र संघीय विश्व मौसम विज्ञान संगठनले उल्लेख गरेको छ।
डब्ल्यूएमओका महासचिव सेलेस्टे साउलोले भने, ‘बढ्दो प्राकृतिक प्रकोप र चरम मौसमी घटनाहरूको प्रभावको रूपमा लगभग दैनिक आधारमा जलवायु परिवर्तन हाम्रो आँखा अगाडि नै देखिरहेका छौं ।’
उनले अगाडी भने, ‘यस वर्ष हामीले रेकर्ड ब्रेक वर्षा र बाढीका घटना मात्रै होइन, धेरै देशहरूमा त भयानक मानवीय क्षति पनि देख्यौं, जसले प्रत्येक महाद्वीपका समुदायहरूलाई हृदयविदारक बनाएको थियो।’
‘उष्णकटिबंधीय चक्रवातहरूले डरलाग्दो मानव र आर्थिक क्षति निम्तायो भन्दै हालसालै हिन्द महासागरमा मायोटको भएको घटना स्मरण गरिएको छ।
‘तीव्र गर्मीले दर्जनौं देशहरू जलाउन पुगे, धेरै अवसरहरूमा तापमान ५० डिग्री सेल्सियस (१२२ डिग्री फरेनहाइट) मा पुग्यो। जङ्गलको आगोले विनाश ल्यायो,’ उनले अगाडी भने ।
२०१५ को पेरिस जलवायु सम्झौताले ग्लोबल वार्मिङलाई पूर्व औद्योगिक स्तरभन्दा दुई डिग्री सेल्सियसभन्दा कम र सम्भव भएमा १.५ डिग्री सेल्सियसमा सीमित गर्ने लक्ष्य राखे पनि त्यो पुरा नभएको उल्लेख छ।
नोभेम्बरमा डब्ल्यूएमओले जनवरी सेप्टेम्बरको औसत सतहको हावाको तापक्रम सन १८५०–१९०० को बीचमा मापन गरिएको पूर्व औद्योगिक औसत भन्दा १.५४ डिग्री सेल्सियस बढी भएको उल्लेख गरिएको छ। जसका कारण मानव जातिले ठूलो मात्रामा जीवाश्म इन्धन जलाउन थालेपछि गत वर्षको तापक्रम औद्योगिक क्रान्ति अघिको भन्दा १.४५ डिग्री सेल्सियस बढी भएको छ।
डब्लुएमओले सन् २०२४ को लागि सन् २०२४ को समेकित विश्वव्यापी तापक्रमको आंकडा जनवरीमा प्रकाशित गर्ने तयारी गरेको छ, यसको पूर्ण स्टेट अफ द ग्लोबल क्लाइमेट २०२४ रिपोर्ट मार्चमा आउनेछ। ‘आज म आधिकारिक रूपमा रिपोर्ट गर्न सक्छु कि हामीले भर्खरै एक दशकको घातक गर्मी सहेका छौं। सन २०२४ शीर्ष १० सबैभन्दा तातो वर्षहरू मध्य एक भएको छ,’ उनले भने।
